W globalnym wyścigu w kierunku osiągnięcia neutralności klimatycznej, Polska stoi przed znaczącymi wyzwaniami, ale także ekscytującymi możliwościami. Jako główny producent i konsument węgla, Polska znajduje się pod rosnącą presją, aby zmniejszyć swoje uzależnienie od tego zanieczyszczającego paliwa kopalnego. Aby to zrobić, musi znaleźć sposób na dekarbonizację gospodarki i przejście na czyste źródła energii, biorąc jednocześnie pod uwagę ekonomiczne i społeczne skutki takiego przejścia. W tym celu polski rząd podjął już kroki mające na celu promowanie energii odnawialnej, zwiększenie efektywności energetycznej i zmniejszenie emisji, ale trzeba zrobić jeszcze więcej. Dzięki odpowiedniej polityce i inwestycjom Polska może uwolnić potencjał swoich zielonych źródeł energii i stworzyć czystszą i bardziej zrównoważoną przyszłość dla swoich obywateli.
Neutralność Klimatyczna
Osiągnięcie neutralności klimatycznej oznacza zrównoważenie ilości gazów cieplarnianych uwalnianych przez działalność człowieka z ilością dwutlenku węgla (CO2) pochłanianego przez procesy naturalne. Można to osiągnąć poprzez redukcję emisji gazów cieplarnianych i/lub zwiększenie ilości CO2 pochłanianego przez rośliny, gleby i oceany.
Neutralność klimatyczna jest ściśle związana z osiągnięciem celów Porozumienia Paryskiego, którego celem jest utrzymanie globalnej temperatury poniżej 2 stopni Celsjusza powyżej poziomu przedprzemysłowego, aby uniknąć niebezpiecznych zmian klimatycznych. Osiągnięcie neutralności klimatycznej w dolnej części tego przedziału będzie wymagało, aby gospodarka światowa stała się neutralna pod względem emisji dwutlenku węgla do roku 2050.
Obecna sytuacja energetyczna
Polski przemysł energetyczny jest zdominowany przez paliwa kopalne. Wykorzystanie węgla, które stanowi ponad 70% całkowitego zużycia energii pierwotnej, czyni Polskę jednym z największych konsumentów tego zanieczyszczającego paliwa kopalnego. Energia wodna, która jest wytwarzana głównie w górskich regionach kraju, stanowi około 20% zużycia energii, podczas gdy gaz ziemny i energia jądrowa stanowią po około 10%.
Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii w Polsce znacznie wzrosło w ostatnich latach, ale nadal stanowi tylko 8% całkowitego zużycia energii. Najbardziej znaczącymi źródłami energii odnawialnej w Polsce są biomasa i energia wodna, podczas gdy energia słoneczna i wiatrowa stanowią jedynie niewielki udział w całkowitej produkcji energii. Aby zwiększyć wykorzystanie energii odnawialnej, polski rząd przyjął kilka ambitnych celów, w tym zwiększenie udziału energii odnawialnej w ogólnym zużyciu energii do 30% do 2030 r.
Wyzwania dla osiągnięcia neutralności klimatycznej
Główne wyzwania stojące przed Polską w dążeniu do dekarbonizacji gospodarki obejmują: – wysokie uzależnienie od węgla – duże uzależnienie od importowanych źródeł energii – brak efektywności energetycznej – niski udział energii odnawialnej – powolny postęp w przechodzeniu na gospodarkę niskoemisyjną – wysoki poziom zanieczyszczenia powietrza – wyzwania dla przemysłu węglowego.
Obecna polityka i inicjatywa mająca na celu osiągnięcia neutralności klimatycznej
W 2017 roku polski rząd przyjął Narodową Strategię Niezależności Energetycznej, której celem jest osiągnięcie niezależności energetycznej do 2050 roku poprzez dywersyfikację przemysłu energetycznego kraju i zmniejszenie zależności od węgla. Chociaż strategia nie wspomina wprost o zmianach klimatu lub potrzebie dekarbonizacji gospodarki, wspomina o potrzebie zmniejszenia emisji z elektrowni na paliwa kopalne. Ramy klimatyczne i energetyczne, przyjęte w 2016 r., określają długoterminową strategię w zakresie zmian klimatu i polityki energetycznej, w tym cel osiągnięcia neutralności klimatycznej.
Narodowa Strategia Przejścia na Gospodarkę Niskoemisyjną, przyjęta w 2016 r., określa ambitny plan dekarbonizacji polskiej gospodarki poprzez efektywność energetyczną i promocję czystych źródeł energii. Rząd zapewnia również finansowanie badań i rozwoju nowych technologii niskoemisyjnych, a także realizację projektów z zakresu efektywności energetycznej.
Potencjalne inwestycje w zielone źródła energii
Polska gospodarka ma duży potencjał dla inwestycji w czyste źródła energii, które mogą pomóc w dekarbonizacji gospodarki i stymulować wzrost gospodarczy. Potencjał dla energii słonecznej w Polsce jest znaczący, ze średnią 2 500 kWh energii słonecznej na metr kwadratowy ziemi. Jest to prawie sześć razy więcej niż średnia dla całej Europy. Energia wiatrowa ma również duży potencjał w Polsce, z ponad 16 000 megawatów (MW) energii wiatrowej dostępnej przy 20% współczynniku mocy.
Inwestycje w technologie magazynowania energii, takie jak akumulatory, mogą pomóc w zwiększeniu wykorzystania odnawialnych źródeł energii poprzez rozwiązanie problemu ich nieciągłości. Inwestycje w inteligentną sieć mogą ułatwić włączenie większej ilości odnawialnych źródeł energii do koszyka energetycznego. Inwestycje w technologie i praktyki w zakresie efektywności energetycznej mogą zmniejszyć zużycie energii i obniżyć koszty energii.
Zalecenia dotyczące osiągnięcia neutralności klimatycznej
Polska powinna nadal zwiększać wykorzystanie odnawialnych źródeł energii, zwłaszcza energii słonecznej i wiatrowej, w celu dekarbonizacji gospodarki. Polski rząd powinien również zachęcać do rozwoju technologii magazynowania energii, aby pomóc włączyć więcej odnawialnych źródeł energii. Polska może osiągnąć większą efektywność energetyczną poprzez zwiększenie inwestycji w modernizację budynków mieszkalnych i komercyjnych, poprawę efektywności sektora transportu oraz promowanie stosowania zielonych technologii i praktyk.
Polski rząd może pomóc w osiągnięciu neutralności klimatycznej poprzez poprawę swojej obecnej polityki w celu promowania przejścia na czystą energię i dekarbonizacji gospodarki. Rząd powinien również inwestować w badania i rozwój nowych technologii, aby pomóc osiągnąć neutralność klimatyczną i stworzyć czystszą, bardziej zrównoważoną przyszłość dla Polski.
