Polscy rolnicy przeżywają trudne chwile – wieloletnia susza, wzrost kosztów produkcji i borykająca się z problemami gospodarka utrudniają utrzymanie się na powierzchni. Jest jednak nadzieja w postaci fotowoltaiki – technologii wykorzystania energii słonecznej do wytwarzania energii elektrycznej. W 2023 roku polski rząd zamierza ułatwić rolnikom inwestowanie w technologię fotowoltaiczną. Inicjatywa ta otworzy przedsiębiorstwom rolniczym możliwości obniżenia kosztów, zwiększenia wydajności, a ostatecznie zwiększenia zysków. Pomoże również ograniczyć emisję gazów cieplarnianych i przyczyni się do bardziej zrównoważonej przyszłości. Przy odpowiednim wsparciu i inwestycjach, fotowoltaika może zrewolucjonizować przemysł rolniczy w Polsce, a także całą gospodarkę kraju.
Wprowadzenie
Przemysł rolniczy jest znaczącym elementem polskiej gospodarki – około 50% powierzchni kraju jest wykorzystywane do celów rolniczych i leśnych. Chociaż rolnictwo jest często postrzegane jako sektor o niskich marżach zysku, pozostaje ważną częścią gospodarki kraju i zatrudnia około 40% krajowej siły roboczej. W ostatnich latach przemysł rolniczy przeżywa jednak trudności. Wynika to z połączenia kilku czynników, w tym suszy – która spowodowała spadek produkcji i zwiększone zapotrzebowanie na wodę – oraz rosnących kosztów, w tym cen środków produkcji, takich jak nawozy. Trudna sytuacja gospodarcza również wpłynęła na przemysł rolniczy, utrudniając rolnikom dostęp do finansowania i zwiększenie wydajności. Fotowoltaika może jednak pomóc rolnikom zmniejszyć koszty, a także zwiększyć wydajność i zyski. Jeśli polski rząd ułatwi rolnikom dostęp do finansowania tej technologii, może to pomóc branży rolniczej stać się bardziej zrównoważoną i dochodową.
Przegląd obecnej sytuacji rolników w Polsce
Polski przemysł rolniczy stoi obecnie przed wieloma wyzwaniami. Najistotniejszym z nich jest rosnący deficyt produkcji, który prowadzi do niedoboru w eksporcie polskiej żywności. Wynika to po części z niskich plonów produkcji zbożowej w kraju, które zmniejszają się w wyniku niekorzystnych warunków pogodowych, takich jak susza, oraz coraz bardziej nieurodzajnych gleb. Deficyt rolny jest również konsekwencją wysokich kosztów produkcji. Chociaż średni koszt produkcji w Polsce jest niższy niż średnia unijna, to jednak rośnie w wyniku wyższych kosztów energii i cen nawozów. Polski rząd zajmuje się obecnie tym deficytem poprzez opracowanie krajowej strategii zrównoważonego rozwoju rolnictwa i inwestowanie w inicjatywy takie jak program „Żywność i biogospodarka”. Fotowoltaika może pomóc w rozwiązaniu niektórych wyzwań stojących przed branżą rolniczą. Może pomóc w deficycie produkcyjnym poprzez zwiększenie dostępności energii odnawialnej, która obecnie jest niższa niż wymagana przez przemysł rolniczy. Fotowoltaika może również pomóc w odniesieniu do wysokich kosztów produkcji, poprzez zmniejszenie ogólnych kosztów związanych z wykorzystaniem energii elektrycznej i poprawę efektywności działań. Dzieje się tak, ponieważ systemy fotowoltaiczne generują energię elektryczną, która może być wykorzystana w gospodarstwie i zmniejszają potrzebę zakupu energii elektrycznej z sieci. Ponadto fotowoltaika może pomóc w zmniejszeniu emisji gazów cieplarnianych i zużycia wody.
Dofinasowanie dla rolników na fotowoltaikę w 2023
Polski rząd zamierza ułatwić rolnikom inwestowanie w fotowoltaike poprzez wprowadzenie odpowiednich programów dotacyjnych dla rolników w 2023 roku. Ułatwi to rolnikom dostęp do finansowania potrzebnego na fotowoltaikę, dzięki czemu inwestowanie w tę technologię będzie dla nich bardziej przystępne. Miniony rok nie był dla rolników szczególnie łaskawy. Niestabilność rynku czy rosnące koszty nawozów oraz kryzys klimatyczny sprawiają, że prowadzenie działalności rolniczej z roku na rok staje się trudniejsze. Dodatkowo kryzys energetyczny spowodował wzrost cen energii elektrycznej i paliwa nawet o kilkaset procent. Warto zaznaczyć, że koszty związane z energią często stanowią ok 20% -40% udziału we wszystkich kosztach prowadzenia działalności rolniczej.
Istnieje możliwość obniżenia wydatków poprzez montaż instalacji fotowoltaicznej, dzięki programom wsparcia dla rolników w 2023 jest to opłacalna inwestycja. Obecnie mamy kilka form dopłat. Oprócz dobrze znanych nam rozwiązań z poprzednich lat takich jak Agroenergia lub odliczenie fotowoltaiki od podatku rolnego, powstało kilka nowych.
Pierwszy nowy program pod nazwą „Zielona energia w gospodarstwie rolnym” który jest rozszerzeniem programu Modernizacja Gospodarstwa Rolnego o nowy obszar F. Środki z tego programu będzie można przeznaczyć m.in. na zakup i montaż mikroinstalacji o mocy mniejszej lub równej 50kW oraz wdrożenie magazynu energii, pompy ciepła, sytemu zarządzania energią HEMS/EMS. Drugie nowe rozwiązanie to „ Energia dla Wsi”, którego dysponentem będzie Fundusz Modernizacyjny. Podobnie z tego funduszu będzie można sfinansować panele słoneczne, magazyny zintegrowanej energii, ale dodatkowo turbiny wiatrowe, biogazownie czy elektrownie wodne. Niestety będą obowiązywały wyższe limity mocy tzn. od 50kW do 1 MW na instalację fotowoltaiczną lub turbinę wiatrową oraz od 10kW do 1 MW w przypadku elektrowni wodnych i biogazowych.
Warto zaznaczyć, że istnieje możliwość pozyskania środków w ramach planowanej unijnej perspektywy budżetowej. Planuje się wsparcie inwestycji w gospodarstwach rolnych w zakresie OZE i poprawy efektywności energetycznej w ramach Wspólnej Polityki Rolnej. Kolejny program FEnIKS również ma być skierowany do odbiorców korzystających z infrastruktury energetycznej jednak jeszcze nie są znane szczegóły programu.
Kto się może ubiegać o dofinansowanie
O dofinansowanie ubiegać się mogą osoby fizyczne, właściciele lub dzierżawcy nieruchomości rolnych, których łączna powierzchnia użytków rolnych wynosi między 1 ha a 300 ha i co najmniej rok przed złożeniem wniosku o udzielenie dofinansowania prowadzą osobiście gospodarstwo rolne, a także osoby prawne (właściciele lub dzierżawcy nieruchomości rolnych, których łączna powierzchnia użytków rolnych zawiera się pomiędzy 1 ha a 300 ha i co najmniej rok przed złożeniem wniosku o udzielenie dofinansowania prowadzą działalność rolniczą lub działalność gospodarczą w zakresie usług rolniczych).
Korzyści z fotowoltaiki dla przemysłu rolniczego
Fotowoltaika może pomóc branży rolniczej w rozwiązaniu wielu wyzwań. Może pomóc zwiększyć plony upraw zbożowych, dostarczając do szklarni energię elektryczną, którą można wykorzystać do kontroli klimatu i nawadniania. Może to pomóc w zwiększeniu produkcji i zmniejszeniu kosztów. Fotowoltaika może zmniejszyć ilość wody zużywanej w gospodarstwie poprzez dostarczanie wody do nawadniania za pomocą paneli słonecznych zamiast pompy. Mogą one również zmniejszyć emisję gazów cieplarnianych poprzez wytwarzanie energii elektrycznej, która może być wykorzystywana w gospodarstwie, a nie kupowana z sieci. W rezultacie przemysł rolniczy może stać się bardziej zrównoważony, bardziej opłacalny i mniej zależny od importowanych środków produkcji, takich jak nawozy. Fotowoltaika może pomóc przemysłowi rolniczemu zwiększyć swoją konkurencyjność nie tylko w skali globalnej, ale również krajowej. Obecnie około połowa polskich produktów rolnych jest sprzedawana za granicę. Przemysł rolniczy mógłby również stać się bardziej konkurencyjny w kraju, poprzez obniżenie kosztów produkcji i zwiększenie wydajności. Fotowoltaika może pomóc w osiągnięciu tego celu poprzez obniżenie kosztów energii elektrycznej i zwiększenie efektywności działań. Można to osiągnąć na przykład poprzez zmniejszenie zapotrzebowania na siłę roboczą dzięki zastosowaniu automatyzacji. Fotowoltaika może również poprawić reputację przemysłu rolniczego i pomóc w zwiększeniu zaufania konsumentów do tego sektora.
Podsumowanie
Fotowoltaika może pomóc przemysłowi rolniczemu stać się bardziej zrównoważonym, rentownym i konkurencyjnym zarówno w kraju jak i na świecie. Mogą pomóc zwiększyć plony upraw zbożowych, zmniejszyć zużycie wody i koszty produkcji oraz ograniczyć stosowanie pestycydów i fungicydów. Fotowoltaika może również pomóc w zmniejszeniu ryzyka niedoborów dostaw, obniżyć koszty energii i przyczynić się do bardziej zrównoważonej gospodarki.
